Các chuyên gia đánh giá, đối với nhà đầu tư cá nhân hay tổ chức, quản lý rủi ro cần luôn được đặt lên hàng đầu trước bất cứ quyết định đầu tư nào... Đặc biệt, đối với các nhà đầu tư mới F0 thường bị ảnh hưởng tâm lý nên hay gặp phải cảnh “mua đỉnh bán đáy” thì việc có một chiến lược quản trị rủi ro bài bản cho công việc đầu tư của mình. Nếu không muốn tự đầu tư, có thể tìm đến các tổ chức đầu tư uy tín để giảm thiểu rủi ro và đạt được lợi nhuận như kỳ vọng.

Rủi ro thường trực

Kể từ cuối năm 2020, thị trường chứng khoán đã có những tín hiệu bước vào một giai đoạn tăng trưởng mới. Và cũng từ thời điểm đó, nhà đầu tư mới tham gia giao dịch chứng khoán liên tục gia tăng. Tính chung cả năm 2021, nhà đầu tư trong nước mở mới hơn 1,5 triệu tài khoản chứng khoán, gấp rưỡi tổng số tài khoản mở mới trong 4 năm trước đó cộng lại. Cùng lúc đó, VN-Index cũng tăng 35,4% so với cuối năm 2020.

Tuy nhiên bước sang năm 2022, sau những phiên đi ngang, chỉ trong khoảng 2 tháng vừa qua thị trường bất ngờ quay đầu giảm nhanh và sâu, VN-Index mất đi hơn 20%, khiến nhiều nhà đầu tư bị thua lỗ nặng.

Bà Nguyễn Thị Hằng Nga, CFA, Phó Tổng giám đốc Công ty Quản lý Quỹ Vietcombank (VCBF) cho rằng, rủi ro là xác suất mà mình không đạt được lợi nhuận kỳ vọng. Tuy nhiên đối với nhà đầu tư cá nhân, mọi người quan tâm nhiều nhất đến rủi ro khi họ bị lỗ.

Khi thị trường đang đi lên, bởi vì thấy cứ mua cổ phiếu là tăng nên mọi người có thể tạm thời gác lại nỗi lo sợ đó. Thế nhưng cần hiểu rằng, thị trường chứng khoán luôn có lên và có xuống nên khi đầu tư phải luôn nghĩ được hai chiều để đạt được lợi nhuận khi thị trường lên nhưng cũng phải kiểm soát được rủi ro khi thị trường biến động.

Trao đổi trong Talk show Phố Tài chính trên VTV8, ông Phan Dũng Khánh, Giám đốc Tư vấn Đầu tư Maybank Investment Bank, cũng cho rằng khi thị trường đi lên hầu như ai cũng có lãi và ai cũng tưởng mình kiếm được tiền dễ dàng. Nhưng khi thị trường xuống mới biết đầu tư là một câu chuyện không hề dễ và việc quản trị rủi ro là việc quan trọng đầu tiên trong đầu tư.

“Rủi ro ở đây ngoài chuyện thua lỗ thì việc không đạt được tỷ suất sinh lời giống như mình mong muốn cũng là một dạng rủi ro. Chỉ số VN-Index năm ngoái, các danh mục đầu tư mà tôi biết được theo như số liệu thống kê thì thường tỷ suất sinh lời khoảng 70%. Còn năm nay, từ đầu năm đến giờ Index giảm khoảng 20% và rất nhiều danh mục đầu tư của các nhà đầu tư có mức thua lỗ rất lớn. Cho nên, việc quản trị rủi ro trong bối cảnh thị trường xuống mới được nhà đầu tư quan tâm nhiều”, ông Khánh cho hay.

Tập trung vào cổ phiếu của những doanh nghiệp có nền tảng tốt

Nhà đầu tư nên quản lý rủi ro đầu tư như thế nào cho hiệu quả? Dưới góc nhìn của mình, bà Nguyễn Thị Hằng Nga cho rằng nếu nhà đầu tư cá nhân không có kiến thức về đầu tư tài chính, chưa bao giờ nhìn thấy báo cáo tài chính của công ty, chưa biết đội ngũ quản lý công ty là ai, công ty đấy hoạt động trong lĩnh vực nào thì tốt nhất là không nên tự đầu tư. Bởi vì, nếu tự đầu tư dựa vào những thông tin trên thị trường hay dựa trên tư vấn của một số những đội nhóm nào đấy thì sẽ rất rủi ro.

“Với những nhà đầu tư không chuyên như thế thì tốt nhất nên đầu tư thông qua các tổ chức chuyên nghiệp. Còn nếu vẫn muốn tự đầu tư cổ phiếu, tôi nghĩ quan trọng nhất nhà đầu tư cần quản trị được rủi ro cho mình”, bà Nga khuyến nghị và dẫn chứng tại VCBF, để quản trị rủi ro có ba cách.

Thứ nhất, lựa chọn cổ phiếu thì phải đánh giá rất kỹ trên mọi khía cạnh của công ty và quan trọng nhất là phải đưa vào mô hình định giá và chạy các kịch bản khác nhau để so sánh tiềm năng tăng trưởng so với rủi ro có thể bị lỗ. Sau khi đã biết giá trị của doanh nghiệp rồi thì sẽ tận dụng những biến động của thị trường để đầu tư. Ví dụ như khi thị trường bán tháo thì lại mua vào.

Thứ hai, xây dựng một danh mục đa dạng, lựa chọn những cổ phiếu đầu ngành nhưng sẽ ở nhiều ngành khác nhau và khi mà một yếu tố nào đó thể ảnh hưởng đến doanh nghiệp này thì lại có lợi cho một doanh nghiệp khác ở trong danh mục và như vậy nó sẽ có thể giảm trừ ảnh hưởng.

"Chúng tôi luôn luôn ở trong tâm thế sẽ có những yếu tố chúng ta không thể lường trước được, vì vậy sẽ phải xây dựng một danh mục đa dạng để giảm thiểu rủi ro", bà Nga nói.

Thứ ba, định hướng đầu tư dài hạn thì quan trọng nhất là nhà đầu tư phải kiên nhẫn.

"Chúng tôi rất hạn chế giao dịch ngắn hạn. Ví dụ như năm 2021, quỹ đầu tư cổ phiếu hàng đầu VCBF tỷ lệ vòng quay danh mục chỉ là 29%, nghĩa là thời gian nắm giữ trung bình của cổ phiếu khoảng 3,5 năm. Với những phương pháp đầu tư như vậy, chúng tôi đã giảm thiểu được rất nhiều rủi ro khi thị trường biến động mạnh", bà Nga chia sẻ.

Trong 4 tháng năm 2022, khi thị trường giảm 9% thì hai quỹ cổ phiếu hàng đầu VCBF và quỹ đầu tư tăng trưởng VCBF vẫn tăng nhẹ. Hay tính đến hết ngày 18/5 thị trường biến động rất nhiều, VN-Index giảm khoảng 19% nhưng cả hai quỹ cũng chỉ giảm trên dưới 6%, tức là còn thấp hơn so với mức giảm sàn của một cổ phiếu trong một phiên.

Ông Phan Dũng Khánh thì cho rằng nếu cảm thấy đầu tư là công việc phức tạp thì tốt nhất là nên ủy quyền cho những tổ chức đầu tư chuyên nghiệp. Tuy nhiên, nếu trong trường hợp vẫn muốn tự đầu tư, vừa muốn kiếm được tiền mà vừa có thể phòng ngừa rủi ro được thì phải đi theo thị trường chứ không phải là chống lại nó.

"Nghĩa là chúng ta phải nhìn thấy được dòng chảy của nó đi theo hướng nào. Khi có dòng tiền đổ về giá của những cổ phiếu đó, ngành nghề đó sẽ tăng và ngược lại. Tuy nhiên, để làm được điều này, nhà đầu tư cần phải có kỹ năng quan sát dòng tiền. Lưu ý ở đây là dịch chuyển dòng tiền thị trường chứ không phải là dòng tiền của doanh nghiệp", ông Khánh lưu ý.

Vậy, nếu trong xu hướng thị trường xuống có cách nào để kiếm được tiền hay không, ông Khánh cho rằng có hai cách chính.

Thứ nhất, nhà đầu tư phải xác định được những nhóm ngành nghề hoặc những nhóm cổ phiếu nào đi ngược xu hướng hoặc là những cổ phiếu mang tính chất phòng thủ. Tuy nhiên, chuyện này sẽ khá khó bởi trong một xu hướng thị trường xuống có thể 90% ngành nghề đều xuống, chỉ 10% lên, nên đòi hỏi kỹ năng phân tích chuyên sâu và kinh nghiệm.

Thứ hai, nhà đầu tư có thể tham gia trên thị trường chứng khoán phái sinh. Tuy nhiên, sử dụng phái sinh để làm một công cụ phòng vệ sẽ tốt hơn sử dụng công cụ đó để gỡ gạc.

“Trong 22 năm ở trên thị trường chứng khoán, tôi thấy mỗi khi nhà đầu tư có thể vượt được trải nghiệm và vượt qua được những giai đoạn khó khăn này thì chúng ta sẽ trưởng thành hơn. Lịch sử chứng minh, không chỉ riêng thị trường chứng khoán Việt Nam mà cả thị trường chứng khoán trên thế giới về mặt dài hạn vẫn luôn luôn là tăng điểm. Nhà đầu tư chỉ việc tập trung vào mua những cổ phiếu của những doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh tốt và có nền tảng tốt thì về mặt dài hạn sẽ luôn mang lại những lợi nhuận có thể là không ngờ tới”, ông Khánh cho hay.

Trích nguồn

PV