Tạo lực cho thị trường vàng trang sức từ “sàn vàng” quốc gia

Ông Đào Xuân Tuấn – Cục trưởng Cục Quản lý ngoại hối phát biểu tại Toạ đàm. Ảnh: HD

Thông tin vui đến các doanh nghiệp kinh doanh vàng tại Toạ đàm: Phát triển thị trường vàng trang sức và tổ chức sàn giao dịch vàng do Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam, Hội đồng Vàng Thế giới và Hiệp hội Vàng Singapore tổ chức vào ngày 11/12/2025, ông Đào Xuân Tuấn – Cục trưởng Cục Quản lý ngoại hối (Ngân hàng Nhà nước – NHNN) cho biết, Quốc hội vừa thông qua Luật Đầu tư (sửa đổi), trong đó tại Phụ lục 4 đã đưa vàng trang sức ra khỏi danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện.

Ông Đào Xuân Tuấn cho hay, thị trường vàng tại Việt Nam luôn gắn chặt với tâm lý tích trữ của người dân và có mối quan hệ chặt chẽ với thị trường tiền tệ, ngoại hối và cũng là một trong những vấn đề luôn được quan tâm để ổn định kinh tế vĩ mô.

Đại diện NHNN cũng nêu, với vai trò là cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực tiền tệ và hoạt động ngân hàng, NHNN luôn quan tâm và có các chính sách để vừa phát triển thị trường vàng, vừa góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo an ninh tài chính tiền tệ.

Về đề xuất thành lập sàn giao dịch vàng, Cục trưởng Cục Quản lý ngoại hối cho biết đây là nội dung nhận được sự quan tâm lớn của chuyên gia, ngân hàng thương mại, doanh nghiệp và các tổ chức quốc tế.

Sàn giao dịch được kỳ vọng tăng tính minh bạch, chuẩn hóa giao dịch và giảm tình trạng giao dịch phân tán trên thị trường. Tuy nhiên, theo ông Đào Xuân Tuấn, kinh nghiệm trong nước và quốc tế cho thấy mô hình này chỉ hiệu quả nếu được thiết kế phù hợp, có khung pháp lý đầy đủ, cơ chế giám sát chặt chẽ và sự phối hợp hiệu quả giữa các cơ quan quản lý.

“Việc nghiên cứu mô hình sàn giao dịch vàng trong giai đoạn hiện nay cần được tiếp cận toàn diện, thận trọng, có lộ trình rõ ràng và phù hợp với điều kiện thực tiễn của Việt Nam,” ông Đào Xuân Tuấn khẳng định.

Ông Tuấn cũng cho biết, NHNN sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành, Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam và các tổ chức quốc tế để nghiên cứu, tham khảo kinh nghiệm, từ đó đề xuất trình Chính phủ chủ trương thành lập sàn giao dịch vàng quốc gia và các công cụ phát triển thị trường.

Cũng về vấn đề này, ông Đinh Nho Bảng – Chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam cho biết, nhu cầu vàng của các nhà đầu tư đã tăng rất mạnh trong 2 năm qua, bất chấp mức giá cao kỷ lục. Điều này cho thấy nhu cầu thực về giao dịch và tích trữ tài sản trong dân vẫn rất lớn. Diễn biến thị trường vàng Việt Nam không nằm ngoài dòng chảy chung của thế giới.

Quang cảnh Toạ đàm. Ảnh: HD

Do vậy, ông Đinh Nho Bảng cho rằng, việc hình thành sàn giao dịch vàng hoạt động hiệu quả là yếu tố quan trọng để phát triển thị trường vàng trong nước lành mạnh, từ đó góp phần thúc đẩy nền kinh tế. Việt Nam đến nay vẫn chưa có sàn giao dịch vàng quốc gia – điều khiến cộng đồng doanh nghiệp kinh doanh vàng trăn trở nhiều năm.

Hơn nữa, theo ông Bảng, một sàn giao dịch được vận hành minh bạch, hiệu quả không chỉ tạo ra kênh đầu tư chính thức, an toàn cho người dân mà còn là cơ sở để Việt Nam xây dựng trung tâm chế tác và xuất khẩu nữ trang trong khu vực.

Các quốc gia xuất khẩu trang sức lớn như Trung Quốc, Ấn Độ hay Thổ Nhĩ Kỳ đều có sàn giao dịch vàng mạnh, tạo nguồn nguyên liệu dồi dào và ổn định cho doanh nghiệp. Đây là nền tảng giúp sản xuất nữ trang phát triển, tạo việc làm và mang lại nguồn thu ngoại tệ lớn.

“Ngành nữ trang Việt Nam có tiềm năng lớn nhưng thiếu nguyên liệu. Nhiều doanh nghiệp đã đầu tư mạnh vào máy móc, công nghệ nhưng rất cần một cơ chế thị trường hoàn chỉnh. Do đó, việc hình thành sàn giao dịch vàng là mong muốn chính đáng của cộng đồng doanh nghiệp”, Chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam nhấn mạnh.

Tại Toạ đàm, các chuyên gia quốc tế đã chia sẻ nhiều kinh nghiệm và khuyến nghị về xây dựng sàn giao dịch vàng cho Việt Nam.

Theo ông Albert Cheng – Tổng Thư ký Hiệp hội vàng Singapore, trước đây, Hiệp hội từng khuyến nghị NHNN cho phép cấp hạn ngạch nhập khẩu vàng nguyên liệu để hỗ trợ sản xuất trang sức; đồng thời xem xét điều chỉnh hạn ngạch 20 tấn/năm do không đủ đáp ứng nhu cầu của ngành.

Ông Albert Cheng nêu rõ, để tăng sức cạnh tranh của Việt Nam trên thị trường trang sức toàn cầu, cần hỗ trợ ngân hàng thương mại tái gia nhập thị trường vàng, cũng như giảm độc quyền trong sản xuất và phân phối vàng thỏi; tạo điều kiện để nhà đầu tư tiếp cận vàng theo giá thị trường quốc tế và phát huy hiệu quả hơn lượng vàng trong dân.

Phân tích các mô hình sàn giao dịch trên thế giới, ông Shaokai Fan – Giám đốc khu vực châu Á – Thái Bình Dương của Hội đồng Vàng Thế giới cho rằng, Việt Nam có thể cân nhắc nhiều mô hình tùy theo mục tiêu điều hành.

Ông Shaokai Fan – Giám đốc khu vực châu Á – Thái Bình Dương của Hội đồng Vàng Thế giới.

Chẳng hạn, Trung Quốc sở hữu sàn giao dịch vàng tương lai hoạt động rất hiệu quả, Ấn Độ vừa là quốc gia sản xuất vừa là nước nhập khẩu vàng, nên mô hình của nước này cũng phù hợp để Việt Nam tham khảo. Nhật Bản có mô hình kết hợp với giao dịch OTC (phi tập trung). Thổ Nhĩ Kỳ cũng là trường hợp đáng chú ý khi gắn chặt sàn giao dịch với mục tiêu xuất khẩu.

Trong khu vực ASEAN, Thái Lan là thị trường vàng sôi động, có sàn giao dịch vận hành hiệu quả với nhiều điểm tương đồng Việt Nam. Singapore thì tập trung vào thị trường OTC, trở thành trung tâm giao dịch vàng quan trọng của khu vực.

Nhưng ông Shaokai Fan lưu ý, trước khi chọn mô hình, Việt Nam cần xác định rõ mục tiêu điều hành, các vấn đề cốt lõi muốn giải quyết và vai trò mong muốn của thị trường vàng trong nền kinh tế. Ông đặt câu hỏi đáng chú ý, sàn giao dịch vàng liệu có thúc đẩy xuất khẩu vàng và phát triển ngành chế tác hay không – yếu tố có ý nghĩa lớn đối với chiến lược dài hạn.

Theo các chuyên gia và doanh nghiệp, việc nghiên cứu mô hình sàn giao dịch vàng quốc gia không chỉ là kỳ vọng của doanh nghiệp mà còn là yêu cầu quản lý tất yếu. Một thị trường vàng minh bạch, chuẩn hóa với nguồn nguyên liệu ổn định sẽ mở ra cơ hội để Việt Nam tiến tới một vị thế cao hơn trên bản đồ sản xuất vàng khu vực.