Trước những băn khoăn, lo lắng của DN về quy tắc xuất xứ khi thực thi Hiệp định EVFTA, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) vừa cung cấp một số thông tin cụ thể về vấn đề này để hỗ trợ DN nắm bắt và thực thi hiệu quả ngay khi hiệp định có hiệu lực từ ngày 1/8 tới.
Trao đổi với phóng viên TBTCO, ông Nguyễn Văn Thân – Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) Việt Nam chia sẻ, Hiệp định EVFTA sẽ mang lại cơ hội rất lớn cho DN Việt Nam tăng trưởng xuất khẩu nhưng thách thức cũng không nhỏ.
"Khảo sát DN cho thấy, rào cản lớn nhất đối với DN trong việc tận dụng cơ hội ưu đãi thuế quan từ EVFTA để đưa hàng hóa vào thị trường EU chính là vấn đề về quy tắc xuất xứ", ông Thân nhấn mạnh.
Cũng theo ông Mạc Quốc Anh – Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội DNNVV Hà Nội, trong bối cảnh thời gian thực thi EVFTA đang cận kề, việc làm sao để đáp ứng quy tắc xuất xứ trong Hiệp định để có thể được hưởng ưu đãi thuế quan là vấn đề DN quan tâm và băn khoăn nhất hiện nay.
Đơn cử như đối với hàng dệt may do nguồn nguyên phụ liệu cho sản xuất hàng xuất khẩu chủ yếu được nhập khẩu từ Trung Quốc, ASEAN… về cơ bản là chưa đáp ứng được quy tắc xuất xứ trong Hiệp định EVFTA, vậy DN phải làm như thế nào để hưởng ưu đãi thuế quan theo cam kết?
Do đó, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) vừa cung cấp một số thông tin cụ thể về quy tắc xuất xứ trong EVFTA để hỗ trợ DN nắm bắt và thực thi hiệu quả ngay sau khi hiệp định này có hiệu lực thực thi từ ngày 1/8 tới đây.
Áp dụng 2 cơ chế chứng nhận xuất xứ
Cục Xuất nhập khẩu cho biết, về cơ chế chứng nhận xuất xứ, theo cam kết, Hiệp định cho phép áp dụng cơ chế cấp Giấy chứng nhận xuất xứ (C/O – C/O mẫu EUR.1) và cơ chế tự chứng nhận xuất xứ hàng hóa.
Tại Việt Nam, thời điểm áp dụng tự chứng nhận xuất xứ do nội luật quy định. Trước khi áp dụng cơ chế này, nước ta sẽ thông báo tới EU và ban hành hướng dẫn trong nước.
Theo đó, đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam thì với lô hàng có trị giá dưới 6.000 euro, bất kỳ nhà xuất khẩu nào cũng được phép tự chứng nhận xuất xứ. Với lô hàng có trị giá trên 6.000 euro, áp dụng cơ chế C/O do cơ quan, tổ chức được Bộ Công thương ủy quyền cấp.
Đối với hàng hóa nhập khẩu vào Việt Nam thì với lô hàng có trị giá dưới 6.000 euro, bất kỳ nhà xuất khẩu nào cũng được phép tự chứng nhận xuất xứ. Với lô hàng có trị giá trên 6.000 euro, chỉ có nhà xuất khẩu đủ điều kiện theo quy định của EU mới được tự chứng nhận xuất xứ.
Băn khoăn lớn nhất của DN khi tham gia EVFTA chính là vấn đề về quy tắc xuất xứ. Ảnh: TL
Đồng thời, Cục Xuất nhập khẩu nêu rõ, cơ chế xác minh xuất xứ trong Hiệp định EVFTA là cơ chế xác minh giữa cơ quan chính phủ và cơ quan chính phủ (G to G), thời gian hai bên phối hợp thực hiện xác minh xuất xứ hồ sơ giấy là 10 tháng.
Đáng chú ý, trong trường hợp nước nhập khẩu liên tục phát hiện gian lận xuất xứ hàng hóa hoặc nước xuất khẩu thiếu hợp tác, không cho nước nhập khẩu kiểm tra xác minh xuất xứ tại cơ sở sản xuất, hai bên cùng bàn biện pháp khắc phục. Theo quy định, sau 30 ngày không đạt được đồng thuận, vụ việc được đưa lên Ủy ban thực thi Hiệp định và sau 60 ngày không đạt được biện pháp giải quyết, bên nhập khẩu áp dụng biện pháp tạm dừng ưu đãi. Thời gian áp dụng tạm dừng ưu đãi là 3 tháng và có thể gia hạn thêm 3 tháng.
EU cho phép Việt Nam chuyển đổi từ GSP sang EVFTA trong 7 năm
Một vấn đề được rất nhiều DN quan tâm đặt ra câu hỏi là khi Hiệp định EVFTA có hiệu lực thì cơ chế ưu đãi thuế quan phổ cập (GSP) trước nay EU dành cho Việt Nam có còn được áp dụng hay không. Về câu chuyện này, Cục Xuất nhập khẩu nêu rõ, theo quy định của EU, khi một nước đang được EU cho hưởng cơ chế GSP mà ký kết FTA với EU thì cơ chế GSP sẽ tự động kết thúc.
Tuy nhiên, trong thời gian đầu EVFTA có hiệu lực, do các bước cắt giảm thuế trong biểu cam kết thuế quan của EU nên thuế quan ưu đãi của EU tại thời điểm EVFTA có hiệu lực có thể cao hơn so với mức thuế mà Việt Nam đang được hưởng trong GSP. Chính vì vậy, EU cho phép Việt Nam chuyển đổi từ GSP sang EVFTA với lộ trình 7 năm.
Cụ thể, trong 2 năm đầu tiên kể từ khi có Hiệp định EVFTA có hiệu lực, hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam sang EU được phép lựa chọn áp dụng một trong hai mức thuế ưu đãi từ GSP hoặc Hiệp định EVFTA.
Trường hợp lựa chọn mức thuế ưu đãi của cơ chế nào thì phải đáp ứng quy tắc xuất xứ của cơ chế đó. Ví dụ, DN lựa chọn mức thuế ưu đãi từ GSP thì hàng hóa xuất khẩu phải đáp ứng quy định về quy tắc xuất xứ trong GSP. Tương tự như vậy với Hiệp định EVFTA.
Trong 5 năm tiếp theo, hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam sang EU vẫn được phép lựa chọn áp dụng một trong hai mức thuế ưu đãi từ GSP hoặc Hiệp định EVFTA. Tuy nhiên, dù áp dụng thuế ưu đãi theo cơ chế nào, hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam phải đáp ứng quy định về quy tắc xuất xứ trong Hiệp định EVFTA.
Sau 7 năm kể từ khi Hiệp định EVFTA có hiệu lực, hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam sang EU sẽ được hưởng thuế và áp dụng quy tắc xuất xứ hoàn toàn theo Hiệp định EVFTA./.
Trích nguồn
Tố Uyên