Ngày 28 tháng 01 năm 2022 Chính phủ đã ban hành Nghị định số 15/2022/NĐ-CP quy định về việc giảm thuế giá trị gia tăng (GTGT). Theo đó, từ ngày 01 tháng 02 năm 2022 đến hết ngày 31 tháng 12 năm 2022 doanh nghiệp sẽ được giảm thuế suất thuế GTGT với mức giảm từ 10% xuống còn 8%.
.jpg)
Hướng dẫn xử lý một số tình huống thực tế gặp phải khi giảm thuế GTGT từ 10% xuống 8% (Ảnh minh họa)
Tuy nhiên, không phải tất cả các mặt hàng đều được giảm, Nghị định số 15/2022/NĐ-CP quy định một số loại hàng hóa, dịch vụ không được giảm thuế GTGT.
Vì vậy để giúp quý bạn đọc và doanh nghiệp nắm được chính sách giảm thuế mới và tra cứu mã ngành hàng hóa/dịch vụ để biết hàng hóa, dịch vụ của doanh nghiệp mình có được giảm thuế hay không, Chúng tôi tổng hợp, chia sẻ cách tra cứu và cách xử lý một số tình huống hay gặp khi thực hiện giảm thuế GTGT theo Nghị định số 15/2022/NĐ-CP
Tình huống 1: Doanh nghiệp có bán 2 mặt hàng, trong đó 1 mặt hàng được giảm thuế và 1 mặt hàng không được giảm thuế. Hỏi rằng doanh nghiệp có thể ghi chung hóa đơn được không? Có cần phải tách hóa đơn hay không?.
Trả lời: Doanh nghiệp phải lập hóa đơn riêng cho hàng hóa, dịch vụ được giảm thuế giá trị gia tăng. Trường hợp doanh nghiệp không lập hóa đơn riêng cho hàng hóa, dịch vụ được giảm thuế giá trị gia tăng thì không được giảm thuế giá trị gia tăng.
Tình huống 2: Doanh nghiệp sản xuất chế tạo 1 sản phẩm M. Theo quy trình sản xuất thì để chế tạo ra sản phẩm M thì cần rất nhiều các nguyên liệu khác nhau (ví dụ nguyên liệu A và nguyên liệu B) lắp ghép vào. Vậy hỏi nếu nguyên liệu A được giảm thuế, còn nguyên liệu B không được giảm thuế thì sản phẩm M của doanh nghiệp chế tạo ra thì có được giảm thuế hay không?
Trả lời: Doanh nghiệp cần đối chiếu theo mã ngành của sản phẩm M với danh sách mã ngành của hàng hóa không được áp dụng thuế gtgt 8% trong phụ lục I, II, III của Nghị định 15.
Nếu sản phẩm M của doanh nghiệp nằm trong danh mục thì không được giảm thuế.
Nếu sản phẩm M của doanh nghiệp không nằm trong danh mục thì được giảm thuế.
Tình huống 3: Doanh nghiệp xây dựng A đã hoàn thành và bàn giao nghiệm thu công trình B cho Công ty C vào ngày 20/01/2022 nhưng chưa xuất hóa đơn. Đến ngày 09/02/2022 mới xuất hóa đơn công trình B cho Công ty C. Hỏi doanh nghiệp A xuất hóa đơn vào ngày 9/2/2022 với thuế suất 10% hay 8% và việc xuất hóa đơn như vậy có đúng không?
Trả lời: Theo quy định của Nghị định 15 thì đối với với hàng hóa/dịch vụ là công trình xây dựng do không nằm trong danh mục hàng hóa/dịch vụ phụ lục I, II, III của Nghị định này nên được giảm thuế GTGT xuống còn 8% kể từ ngày 1/2/2022.
Tuy nhiện theo Khoản 2, Điều 16, Thông tư 39/2014/TT-BTC lại quy định: “Ngày lập hóa đơn đối với xây dựng, lắp đặt là thời điểm nghiệm thu, bàn giao công trình, hạng mục công trình, khối lượng xây dựng, lắp đặt hoàn thành, không phân biệt đã thu được tiền hay chưa thu được tiền.
Trường hợp giao hàng nhiều lần hoặc bàn giao từng hạng mục, công đoạn dịch vụ thì mỗi lần giao hàng hoặc bàn giao đều phải lập hóa đơn cho khối lượng, giá trị hàng hóa, dịch vụ được giao tương ứng.”
- Do vậy, vì công trình xây dựng B của doanh nghiệp A đã hoàn thành bàn giao vào ngày 20/01/2022 nên sẽ phải chịu mức thuế suất GTGT là 10% theo quy định về thời điểm xuất hóa đơn đối với hoạt động xây dựng, lắp đặt căn cứ vào biên bản bàn giao nghiệm thu công trình hoàn thành. Còn việc doanh nghiệp A xuất hóa đơn vào thời điểm ngày 9/2/2022 là sai và sẽ bị xử phạt về hành vi xuất hóa đơn sai thời điểm.
Tình huống 4: Thiết bị vật tư y tế có được giảm thuế không?
Trả lời: Căn cứ theo Điều 1, Thông tư số 43/2021/TT-BTC sửa đổi, bổ sung khoản 11 Điều 10 Thông tư số 219/2013/TT-BTC ngày 31/12/2013 của Bộ Tài chính có bổ sung thêm đối tượng được ưu đãi thuế GTGT 5% là:
“Thiết bị, dụng cụ y tế gồm máy móc và dụng cụ y tế: các loại máy soi, chiếu, chụp dùng để khám, chữa bệnh; các thiết bị, dụng cụ chuyên dùng để mổ, điều trị vết thương, ô tô cứu thương; dụng cụ đo huyết áp, tim, mạch, dụng cụ truyền máu; bơm kim tiêm; dụng cụ phòng tránh thai; các dụng cụ, thiết bị y tế có Giấy phép nhập khẩu hoặc Giấy chứng nhận đăng ký lưu hành hoặc Phiếu tiếp nhận hồ sơ công bố tiêu chuẩn theo quy định pháp luật về y tế hoặc theo Danh mục trang thiết bị y tế thuộc diện quản lý chuyên ngành của Bộ Y tế được xác định mã số hàng hóa theo Danh mục hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu Việt Nam ban hành kèm theo Thông tư số 14/2018/TT-BYT ngày 15/5/2018 của Bộ trưởng Bộ Y tế và văn bản sửa đổi, bổ sung (nếu có).
Bông, băng, gạc y tế và băng vệ sinh y tế; thuốc phòng bệnh, chữa bệnh bao gồm thuốc thành phẩm, nguyên liệu làm thuốc, trừ thực phẩm chức năng; vắc-xin; sinh phẩm y tế, nước cất để pha chế thuốc tiêm, dịch truyền; mũ, quần áo, khẩu trang, săng mổ, bao tay, bao chi dưới, bao giày, khăn, găng tay chuyên dùng cho y tế, túi đặt ngực và chất làm đầy da (không bao gồm mỹ phẩm); vật tư hóa chất xét nghiệm, diệt khuẩn dùng trong y tế.”
Ngoài ra theo Điều 1, Nghị định số 15/2022/NĐ-CP quy định giảm thuế giá trị gia tăng áp dụng đối với các nhóm hàng hóa, dịch vụ đang áp dụng mức thuế suất 10%.
- Do vậy các nhóm hàng hóa, dịch vụ đang áp dụng mức thuế khác như 5%, không chịu thuế sẽ không được giảm thuế theo Nghị định này.
Tình huống 5: Doanh nghiệp có mã ngành kinh doanh về xây dựng như: “3320-Lắp đặt máy móc và thiết bị công nghiệp; 4101- Xây dựng nhà để ở; 4102-Xây dựng nhà không để ở” có được giảm thuế GTGT hay không?
Trả lời: Trong phụ lục I, II và III ban hành kèm theo Nghị định 15 không có các mã ngành 3320; 4101; 4102 do vậy Doanh nghiệp có mã ngành kinh doanh về xây dựng như: “3320-Lắp đặt máy móc và thiết bị công nghiệp; 4101- Xây dựng nhà để ở; 4102-Xây dựng nhà không để ở” được giảm thuế GTGT xuống 8%.
Tình huống 6: Doanh nghiệp chuyên sản xuất băng keo, băng dán có được giảm thuế GTGT hay không?
Trả lời: Nếu doanh nghiệp sản xuất băng keo, băng dán thuộc mã ngành “2220-Sản xuất sản phẩm từ plastic” thì đây là mã ngành không nằm trong danh mục không được giảm thuế theo Nghị định 15 nên sẽ được giảm thuế GTGT xuống còn 8%.
Nếu doanh nghiệp sản xuất keo dán mã ngành “2029- Sản xuất sản phẩm hoá chất khác chưa được phân vào đâu” cụ thể là “keo đã điều chế và các chất dính đã được điều chế khác” như chất kết dính làm từ polyme và chất kết dính Ca2Ls dùng trong sản xuất gạch chịu lửa… thì keo dính này thuộc danh mục không được giảm thuế theo Nghị định 15 nên sẽ không được giảm thuế GTGT và vẫn giữ nguyên thuế suất GTGT là 10%.
Như vậy, doanh nghiệp cần kiểm tra xác minh lại chính xác mã ngành, tên hàng hóa của doanh nghiệp mình sản xuất ra để đối chiếu lại với danh mục hàng hóa trong Nghị định 15 cho đúng quy định trước khi xuất hóa đơn.
Tình huống 7: Doanh nghiệp A đã lập hóa đơn GTGT số 18 ngày 02/02/2022 bán mặt hàng B (thuộc loại hàng hóa được giảm thuế GTGT còn 8%) cho doanh nghiệp H nhưng do kế toán chưa cập nhật quy định mới nên vẫn ghi thuế suất GTGT là 10%. Đến ngày 08/02/2022 kế toán mới phát hiện ra sai sót của hóa đơn trên. Hỏi cách xử lý trong trường hợp này như nào, có phải xuất hóa đơn mới hay không và áp dụng mức thuế suất bao nhiêu?
Trả lời: Do có sai sót về chỉ tiêu thuế suất trên hóa đơn GTGT nên doanh nghiệp A (người bán) sẽ phải liên hệ với doanh nghiệp H (người mua) (hoặc ngược lại) để cùng nhau thống nhất lập biên bản điều chỉnh ghi rõ sai sót về thuế suất GTGT của hóa đơn số 18. Đồng thời doanh nghiệp A phải lập hóa đơn điều chỉnh sai sót giảm thuế suất và giảm tiền thuế GTGT của hóa đơn số 18 và giao hóa đơn điều chỉnh cho doanh nghiệp H.
Căn cứ vào hóa đơn điều chỉnh, doanh nghiệp A kê khai điều chỉnh giảm thuế GTGT đầu ra còn doanh nghiệp H kê khai điều chỉnh giảm thuế GTGT đầu vào được khấu trừ theo quy định.
6. Kết luận
Căn cứ vào quy định giảm thuế trong nghị định số 15/2022/NĐ-CP và các văn bản luật thuế có liên quan, MISA AMIS xin tổng hợp lại các lưu ý quan trọng về giảm thuế GTGT như sau:
1. Nếu mặt hàng được giảm thuế GTGT còn 8% nhưng doanh nghiệp vẫn xuất hóa đơn 10% thì bên bán phải nộp 10% và bên mua chỉ được khấu trừ thuế GTGT 8%.
2. Nếu mặt hàng chịu thuế GTGT 10% nhưng doanh nghiệp lại chỉ xuất hóa đơn 8% thì bên bán sẽ bị truy thu thuế GTGT 2% còn thiếu + tiền chậm nộp + tiền phạt do kê khai sai, còn bên mua chỉ được khấu trừ thuế GTGT là 8%.
3. Với mặt hàng phát sinh doanh thu trước ngày 01/02/2022 nhưng đến tháng 2 doanh nghiệp mới xuất hoá đơn GTGT thì thuế suất GTGT vẫn xuất theo thời điểm phát sinh doanh thu (KCT, 0%, 5%,10%) chứ không được áp dụng giảm thuế GTGT.
4. Với hoá đơn điều chỉnh cho hoá đơn phát sinh trước ngày 01/02/2022 thì thuế suất GTGT xuất đi theo hoá đơn bị điều chỉnh (KCT, 0%,5%,10%) hoăc (70%*100% với 1 số ngành nghề được giảm thuế GTGT cho tháng 11 và tháng 12 năm 2021 theo Nghị quyết 406/NQ-UBTVQH15).
5. Khi tra cứu phụ lục I, II, III mã ngành, tên hàng hóa/dịch vụ kinh doanh cũng như mã HS khi bán hàng hoặc khi nhập khẩu theo Nghị định số 15/2022/NĐ-CP để biết doanh nghiệp các bạn có thuộc đối tượng được giảm thuế GTGT hay không.
6. Nếu mã ngành nghề kinh doanh, mã HS có trong phụ lục thì không được giảm; Ngược lại nếu không có trong phụ lục thì được giảm thuế GTGT theo quy định của Nghị định này.
Trích nguồn