Chiều 10/6, tại Hà Nội Tổng cục Thuế tổ chức Hội nghị trực tuyến với 63 Cục Thuế tỉnh/thành phố để triển khai các biện pháp hỗ trợ NNT trong tình hình mới. Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Cao Anh Tuấn chủ trì Hội nghị. Cùng tham dự có các Phó Tổng cục trưởng, Lãnh đạo các đơn vị thuộc Tổng cục Thuế, Cục trưởng, Phó Cục trưởng, lãnh đạo một số phòng ban tại 63 Cục Thuế trên cả nước.
Thu NSNN giảm mạnh
Thông tin từ Hội nghị cho thấy đại dịch COVID-19 đã ảnh hưởng toàn diện, sâu rộng đến tất cả quốc gia trên thế giới, hiện nay đang tiếp tục diễn biến rất phức tạp. Nền kinh tế toàn cầu rơi vào suy thoái nghiêm trọng. Nền kinh tế Việt Nam có độ mở lớn, hội nhập quốc tế sâu rộng đã và đang chịu nhiều tác động, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tất cả các lĩnh vực kinh tế – xã hội, gây gián đoạn chuỗi cung ứng và lưu chuyển thương mại, làm đình trệ các hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ…tất cả những điều này đã tác động trực tiếp đến số thu NSNN của cơ quan thuế các cấp.
Tổng thu NSNN lũy kế 05 tháng ước đạt 502.606 tỷ đồng, bằng 40,1% so với dự toán pháp lệnh, bằng 98,1% so với cùng kỳ năm 2019. thu nội địa lũy kế 5 tháng mới đạt được 36,3%, thấp nhất trong nhiều năm qua cả về tiến độ và tốc độ (năm 2016 thu đạt 40,6% mức thu cả năm, tăng 12,1% so cùng kỳ; năm 2017 tỷ lệ này tương ứng là đạt 40,6%, tăng 10%; năm 2018 đạt 41,7%, tăng 13,6%;năm 2019 đạt 42%, tăng 15,5%; năm 2020 đạt 36,3%, giảm 7,7%).
Diễn biến thu qua các tháng giảm dần và giảm mạnh từ tháng 4, tháng 5; Mức thu sụt giảm diễn ra nhanh ở hầu hết các địa phương và tập trung ở các khoản thu, sắc thuế lớn, có kỳ khai thuế tháng như thuế GTGT, TTĐB, TNDN…
Tính đến hết tháng 5 thu NS tại hầu hết các địa phương đều đạt thấp cả về tiến độ và tốc độ do ảnh hưởng lớn bởi dịch bệnh, đặc biệt là trong thời gian thực hiện giãn cách toàn xã hội và việc thực hiện chính sách gia hạn tiền thuế và tiền thuê đất, có tới 42/63 địa phương (thu nội địa không kể đất) giảm thu so cùng kỳ; 29/63 địa phương tiến độ thu chậm, có nguy cơ hụt dự toán thu ngân sách năm 2020. Hầu hết những địa phương này có nguồn thu thuế GTGT, TTĐB, thuế tài nguyên chiếm tỷ trọng lớn, đây là những nguồn thu phát sinh theo tháng, những tác động của dịch bệnh Covid-19 đã ngay lập tức ảnh hưởng rõ nét đến thu NSNN trên địa bàn, trong khi nguồn thu từ đất phát sinh thấp nên không bù đắp được, tiến độ thu đã chậm lại từ tháng 4/2020 đến nay như: Sơn La (bằng 22,2%); Lai Châu (bằng 23,2%); Thái Bình (bằng 26,6%); Quảng Nam (bằng 26,8%); Lào Cai (bằng 28,2%);…
Trong bối cảnh những con số thống kê cho thấy dịch bệnh đang tác động mạnh tới sức khỏe doanh nghiệp và nền kinh tế, Nhà nước, Bộ Tài chính và cơ quan thuế đã và đang có những giải pháp gì để hỗ trợ, đồng hành cùng doanh nghiệp nhằm gây dựng và nuôi dưỡng nguồn thu cho NSNN?.
Đã ban hành những giải pháp hỗ trợ kịp thời
Đánh giá lại những giải pháp đã và đang triển khai, tham luận tại Hội nghị đã chỉ ra rằng trên thực tế, không chỉ phải ở thời điểm hiện tại mà ngay từ những ngày đầu khi dịch bênh Covid chưa bùng phát trên diện rộng, chúng ta đã có những đánh giá để ban hành những chính sách kịp thời để từng bước hỗ trợ doanh nghiệp và người dân vượt qua khó khăn của đại dịch COVID-19, trong đó các giải pháp giãn thuế, giảm thuế được cộng đồng doanh nghiệp và người dân đặc biệt quan tâm như: Nghị định số 41/2020/NĐ-CP ngày 08/4/2020 của Chính phủ, Nghị quyết số 42/NQ-CP ngày 09/4/2020 của Chính phủ, Nghị quyết số 84/NQ-CP ngày 29/5/2020 của Chính phủ, Nghị quyết số 954/2020/UBTVQH14 ngày 02/6/2020 của Ủy ban thường vụ Quốc hội, …
Cùng với đó, Tổng cục Thuế trình Bộ Tài chính ban hành các văn bản hướng dẫn triển khai trên toàn quốc để hỗ trợ NNT. Theo đó, cơ quan thuế các cấp tổ chức tuyên truyền sâu rộng, đầy đủ nội dung chính sách gia hạn nộp thuế giá trị gia tăng (GTGT), thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN), thuế thu nhập cá nhân (TNCN), tiền thuê đất theo quy định tại Nghị định số 41/2020/NĐ-CP và chính sách hỗ trợ theo quy định tại Nghị quyết số 42/NQ-CP tới toàn thể người nộp thuế (NNT).
Tập trung hướng dẫn NNT nộp Giấy đề nghị gia hạn (GĐNGH) theo nhiều phương pháp như: cổng thông tin điện tử của cơ quan thuế, Cổng Dịch vụ công quốc gia, đường bưu điện và tiếp nhận trực tiếp tại bộ phận 1 cửa của CQT, đảm bảo hệ thống CNTT vận hành thông suốt 24/7, tạo điều kiện để NNT có thể nộp GĐNGH mọi lúc, mọi nơi; tổ chức phân công các bộ phận trong cơ quan thuế tiếp nhận, xử lý thông tin trên giấy đề nghị gia hạn để thực hiện gia hạn tiền thuế, tiền thuê đất cho NNT theo đúng quy định; Đã triển khai các giải pháp CNTT để đảm bảo tiếp nhận, xử lý nhanh chóng, kịp thời, tự động hoá cao trong các khâu tích hợp, phân loại, thống kê, xác định nghĩa vụ với NSNN của NNT và tổng hợp, theo dõi, đôn đốc NNT thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế với NSNN khi hết thời hạn gia hạn (Một số phân hệ báo cáo tổng hợp đang được phân tích, nâng cấp để hỗ trợ CQT theo dõi kết quả gia hạn nộp thuế, tiền thuê đất theo Nghị định số 41/2020/NĐ-CP);
Bên cạnh đó, chủ động phối hợp với các cơ quan liên quan trên địa bàn thực hiện chặt chẽ khâu rà soát, thẩm định hồ sơ hỗ trợ theo Nghị quyết số 42/NQ-CP đảm bảo đúng đối tượng hộ kinh doanh được hưởng chính sách hỗ trợ, đảm bảo về thời gian, trình tự xử lý, nhanh chóng, chính xác, không để trục lợi chính sách, gây mất ổn định tình hình trật tự trên địa bàn.
Những nỗ lực và quyết tâm của cơ quan thuế đồng hành cùng người dân, doanh nghiệp vượt qua khó khăn đã được thể hiện và đúc kết qua phát biểu của Tổng cục trưởng Cao Anh Tuấn: Để hoàn thành nhiệm vụ thu năm 2020 thì mục tiêu hỗ trợ các NNT cần được đặt lên hàng đầu. Khi NNT khôi phục được sản xuất kinh doanh, tạo ra lợi nhuận, tạo ra giá trị thăng dư, tạo ra việc làm từ đó mới đóng góp giúp cho số thu ngân sách được gia tăng, giúp ổn định cả kinh tế và an sinh xã hội.
Từ mục tiêu nêu trên, đặt ra vấn đề ngành thuế phải hành động như thế nào để đúng là “người bạn đồng hành của NNT”, thực sự hỗ trợ NNT vượt qua khó khăn, ổn định sản xuất và từ đó đóng góp cho ngân sách, giúp cơ quan thuế hoàn thành nhiệm vụ thu NS năm 2020?
Rà soát vướng mắc
Khi xây dựng Nghị định 41, Bộ Tài chính đã ước tính có khoảng 98% DN, Tổ chức, Hộ gia đình, Cá nhân được gia hạn thuế và tiền thuế đất và gói hỗ trợ theo Nghị định 41 ước tính khoảng 180 nghìn tỷ đồng.
Đánh giá kết quả triển khai Nghị định số 41/2020/NĐ-CP, bà Lê Thị Duyên Hải, Vụ trưởng Vụ Kê khai, Tổng cục Thuế cho biết: cơ quan thuế đã tiếp nhận trên 133 nghìn giấy đề nghị gia hạn tiền thuế và tiền thuê đất. Trong đó, trên 103 nghìn giấy đề nghị gia hạn của DN, gần 30 nghìn giấy đề nghị của hộ, cá nhân kinh doanh.
Cơ quan thuế cũng đã rà soát số thuế được gia hạn. Theo đó, số tiền thuế và tiền thuê đất được gia hạn là gần 37,1 nghìn tỷ đồng, trong đó số thuế GTGT được gia hạn là trên 13 nghìn tỷ đồng; Số thuế TNDN được gia hạn là trên 20 nghìn tỷ đồng; Tiền thuê đất được gia hạn là trên 3,3 nghìn tỷ đồng; Thuế GTGT và TNCN của hộ và cá nhân KD quý I/2020 được gia hạn là gần 293 tỷ đồng.
Đánh giá về nguyên nhân số lượng giấy đề nghị gia hạn được NNT nộp vào cơ quan thuế là thấp hơn đáng kể so với dự báo, bà Duyên Hải cho rằng do ảnh hưởng nặng nề của dịch Covid nên NNT có số thuế phát sinh của kỳ nộp thuế quý I/2020 không đáng kể nên không làm đề nghị gia hạn. Tuy nhiên, so sánh với cùng kỳ của các năm cho thấy số lượng nộp giấy đề nghị gia hạn tuy thấp nhưng cũng đã cơ bản phản ánh đúng số lượng người được gia hạn theo Nghị định 41.
Hầu hết các DN gửi hồ sơ gia hạn qua phương thức điện tử, số lượng DN gửi giấy chỉ trên 3.000 DN và gửi ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên tỷ lệ nộp điện tử từ các cá nhân thuộc đối tượng gia hạn rất thấp.
Một số đối tượng gia hạn nhưng đã nộp tiền thuế. Theo bà Hải, đây là các DN thuộc nhóm đối tượng DN nhỏ và siêu nhỏ, đặc biệt là NNT thuộc nhóm đối tượng nộp thuế quý có doanh thu dưới 50 tỷ, cơ bản là thuộc đối tượng được gia hạn, tuy nhiên, qua xác minh cho thấy gần 50% số lượng DN này đã không nộp giấy đề nghị gia hạn mà nộp trực tiếp tiền vào NSNN. “Đây là sự lựa chọn của NNT”, bà Hải cho hay.
Đối với kết quả triển khai Nghị quyết số 42/NQ-CP, theo số liệu báo cáo của (50/63 Cục Thuế) lũy kế đến ngày 9/6/2020, số lượng hộ kinh doanh gửi hồ sơ đề nghị hỗ trợ đến UBND cấp xã là trên 25 nghìn hộ. Số lượng hộ kinh doanh UBND cấp xã gửi cơ quan thuế đề nghị thẩm định là: 20.842 hộ. Theo đó kết quả thẩm định cho thấy: Số lượng hộ kinh doanh thuộc diện hỗ trợ là 14.813 hộ; Số lượng hộ kinh doanh không thuộc diện hỗ trợ là 3.726 hộ. Kết quả phê duyệt của UBND cấp tỉnh: Số lượng hộ kinh doanh thuộc diện hỗ trợ là: 4.272 hộ (4487 hộ); Số lượng hộ kinh doanh không thuộc diện hỗ trợ là: 5 hộ.
Như vậy, từ kết quả phê duyệt cho thấy đánh giá bước đầu, thẩm định của ngành Thuế chặt chẽ, tuy nhiên số đơn xin gia hạn là thấp. Nguyên nhân ban đầu do hộ kinh doanh nghỉ kinh doanh trong thời gian ngắn và có thể hoạt động trở lại nên không làm thủ tục nhận hỗ trợ. Tuy nhiên, bà Hải cũng không loại trừ nguyên nhân chủ quan như công tác thông tin tuyên truyền của cơ quan thuế địa phương đến NNT chưa sâu rộng.
Đảm bảo NNT tiếp cận được các gói hỗ trợ
Để rà soát và tránh trường hợp NNT không tiếp cận được các thông tin về các chính sách hỗ trợ nêu trên, bà Hải cho biết Tổng cục Thuế đã có công văn yêu cầu cơ quan thuế rà soát toàn bộ NNT thuộc phạm vi điều chỉnh theo Nghị định số 41/2020/NĐ-CP để chủ động tuyên truyền, hướng dẫn, hỗ trợ người nộp thuế, thực hiện thống kê chi tiết danh sách NNT thuộc diện được gia hạn nhưng chưa nộp Giấy đề nghị gia hạn và chưa nộp thuế, NNT thuộc diện được gia hạn nhưng đã nộp thuế, không đề nghị gia hạn; NNT thuộc diện được gia hạn có năm tài chính khác với năm dương lịch… nhưng chưa nộp giấy đề nghị gia hạn (GĐNGH)… nhanh chóng nộp Giấy đề nghị gia hạn đến cơ quan thuế không dồn đến thời điểm 31/7.
Liên quan đến nội dung này, ông Cao Anh Tuấn nhấn mạnh cần đặc biệt tăng cường công tác hỗ trợ NNT để đảm bảo các Nghị quyết về tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, cá nhân thực sự đi vào cuộc sống. Theo ông Tuấn ngành thuế cần tổ chức tuyên truyền sâu rộng, đầy đủ nội dung chính sách tại Nghị định tới toàn thể NNT một cách thường xuyên, liên tục theo nhiều hình thức, đảm bảo mọi NNT tiếp cận và hiểu rõ phạm vi, đối tượng, thời hạn, trình tự, thủ tục thực hiện chính sách gia hạn thời hạn nộp thuế, tiền thuê đất để NNT thực hiện đúng và kịp thời chính sách hỗ trợ của Nhà nước, tháo gỡ khó khăn về tài chính cho NNT.
Muốn làm được điều này, ông Cao Anh Tuấn yêu cầu cơ quan thuế cũng cần thực hiện nâng cấp ứng dụng CNTT, hướng dẫn NNT nộp Giấy đề nghị gia hạn theo nhiều phương pháp như: cổng thông tin điện tử của cơ quan thuế, Cổng Dịch vụ công quốc gia, đường bưu điện và tiếp nhận trực tiếp tại bộ phận 1 cửa của CQT, đảm bảo hệ thống CNTT vận hành thông suốt 24/7, tạo điều kiện để NNT có thể nộp GĐNGH mọi lúc, mọi nơi.
Các đồng chí Lãnh đạo Cục Thuế cũng cần chỉ đạo các Chi cục Thuế tập trung phối hợp với UBND xã, phường rà soát các hộ kinh doanh thuộc đối tượng hỗ trợ theo Nghị quyết để đảm bảo an sinh xã hội.
Đối với Nghị quyết số 954/2020/UBTVQH14 vừa được UBTVQH thông qua về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh, Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế cũng yêu cầu các Cục Thuế đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn DN và cá nhân thực hiện kê khai, nộp thuế theo mức giảm trừ gia cảnh mới để tạo điều kiện nâng cao thu nhập, giảm bớt khó khăn cho người dân.
Cũng liên quan đến các giải pháp của ngành Thuế trong thời gian tới để hỗ trợ DN, người dân và giúp chính cơ quan thế hoàn thành nhiệm vụ chính trị, ông Tuấn cho biết, thời gian tới cơ quan thuế tập trung hoàn thành và ban hành Thông tư hướng dẫn Nghị quyết 94 về xử lý nợ thuế, đưa Thông tư vào cuộc sống từ 01/07/2020 để góp phần tháo gỡ khó khăn cho NNT, đồng thời cũng làm giảm số nợ của ngành thuế xuống (dự kiến khoảng 16.000 tỷ đồng). Bên cạnh đó, cũng cần kiên quyết cưỡng chế, thu hồi nợ thuế đối nhưng doanh nghiệp chây ì, cố tình khai thuộc DN được gia hạn thuế để đảm bảo công bằng cho NNT, tạo môi trường tốt cho kinh doanh của DN.
Tăng cường công tác hoàn thuế GTGT theo đúng quy định của pháp luật để góp phần hỗ trợ về nguồn vốn cho doanh nghiệp kinh doanh. Ông Tuấn cho biết thêm, tính đến hết 31/5/2020, cơ quan thuế đã ban hành 8.643 quyết định hoàn thuế GTGT với tổng số tiền thuế hoàn là 50.278,2 tỷ đồng, bằng 38,7% so với dự toán hoàn thuế GTGT đã được Quốc hội giao năm 2020 (130.000 tỷ đồng), bằng 99,2% so với cùng kỳ năm 2019. Chúng ta tiếp tục đẩy mạnh công tác hoàn thuế hơn nữa, vẫn đảm bảo việc hoàn thuế được theo dự toán, đồng thời góp phần tháo gỡ khó khăn về nguồn vốn do DN.
Ngoài ra, Tổng cục trưởng Cao Anh Tuấn cũng yêu cầu ngành Thuế tăng cường công tác kiểm tra thuế tại bàn, không tổ chức kiểm tra định kỳ trong năm 2020 đối với các doanh nghiệp không có dấu hiệu vi phạm để tạo điều kiện cho doanh nghiệp tập trung giải quyết khó khăn, duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh theo đúng Chỉ thị 11 của Thủ tướng Chính phủ.
Đặc biệt, ông Tuấn yêu cầu không thực hiện thanh tra, kiểm tra thuế tại các DN bị thiệt hại do dịch bệnh; chưa thực hiện thanh tra, kiểm tra tại các DN có rủi ro thấp. Tập trung kiểm tra tại cơ quan thuế, tăng cường sử dụng các hình thức báo cáo, làm việc, ktra DN qua hình thức trực tuyến.
Trích nguồn
NA