Chiều 16/9, Tổng Kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phước đã báo cáo trước Uỷ ban Thường vụ Quốc hội về kết quả thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về giám sát chuyên đề và chất vấn trong nhiệm kỳ khoá XIV và một số nghị quyết trong nhiệm kỳ khoá XIII.

Tổng Kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phước báo cáo trước Uỷ ban Thường vụ Quốc hội.

Kiến nghị thu hồi 3.536 tỷ đồng về Quỹ Hỗ trợ sắp xếp và phát triển doanh nghiệp

Báo cáo về một số kết quả chủ yếu, Tổng Kiểm toán Nhà nước (KTNN) Hồ Đức Phớc cho biết, thực hiện Nghị quyết số 60/2018/QH14 ngày 15/6/2018 của Quốc hội, KTNN đã kiểm toán việc quản lý và sử dụng Quỹ Hỗ trợ sắp xếp và Phát triển doanh nghiệp giai đoạn 2011 - 2017 tại Bộ Tài chính, 24 tập đoàn, tổng công ty nhà nước và một số địa phương.

Kết quả kiểm toán cho thấy, công tác quản lý, sử dụng Quỹ cơ bản được các đơn vị thực hiện theo quy định. Trong quá trình thực hiện, Bộ Tài chính đã ban hành nhiều văn bản đôn đốc, đề nghị các địa phương quyết toán và chỉ đạo các đơn vị liên quan nộp tiền về Quỹ theo quy định. Số dư Quỹ Hỗ trợ sắp xếp và Phát triển doanh nghiệp tại Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước và tại các công ty mẹ của tập đoàn, tổng công ty nhà nước đến 31/12/2017 là 112.513 tỷ đồng. 

Tuy nhiên, một số địa phương chưa nộp số thu từ cổ phần hóa, thoái vốn của các tổng công ty trực thuộc UBND tỉnh, thành phố đến 31/12/2017 với số tiền 1.544 tỷ đồng. Một số tập đoàn, tổng công ty chưa xác định đầy đủ các khoản phải nộp về Quỹ; sử dụng Quỹ không đúng quy định; chậm bàn giao, thu nộp về Quỹ khi chuyển sang công ty cổ phần.

Trên cơ sở kết quả kiểm toán, KTNN đã kiến nghị Bộ Tài chính thu hồi về Quỹ Hỗ trợ sắp xếp và Phát triển doanh nghiệp 3.536 tỷ đồng, thu hồi các khoản nợ tồn đọng 1.218 tỷ đồng; đề nghị Quốc hội xem xét ban hành Nghị quyết về quản lý, sử dụng tiền thu từ chuyển đổi sở hữu doanh nghiệp nhà nước (DNNN), thoái vốn nhà nước tại DN đảm bảo thu đầy đủ, kịp thời và sử dụng hiệu quả Quỹ.

Thực hiện Nghị quyết số 74/2018/QH14, KTNN cũng đã kiểm toán việc quản lý và sử dụng đất trong và sau khi cổ phần hóa DNNN giai đoạn 2011 - 2017 tại 63 tỉnh, thành phố. Kết quả kiểm toán cho thấy cơ bản các DN đã chấp hành phương án sử dụng đất sau khi cổ phần hóa; các dự án chuyển đổi mục đích sử dụng đất theo phương án sử dụng đất được duyệt khi cổ phần hóa hoặc phù hợp với mục đích chuyển đổi ban đầu khi được phê duyệt. 

Tuy nhiên, công tác này vẫn còn những tồn tại. Trước khi cổ phần hóa còn nhiều trường hợp không xây dựng phương án sử dụng đất; xây dựng, phê duyệt phương án không phù hợp với phương án sắp xếp xử lý nhà đất và quy hoạch sử dụng đất; chưa công khai minh bạch thông tin liên quan đến đất đai. Sau cổ phần hóa còn sử dụng đất không đúng mục đích; để hoang hóa, bị tranh chấp, lấn chiếm; chậm hoàn thiện thủ tục pháp lý; giao đất, cho thuê đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất không qua đấu giá; chuyển đổi mục đích không phù hợp quy hoạch. Một số trường hợp xác định giá trị quyền sử dụng đất sai quy định; việc thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất đai còn nhiều tồn tại. Pháp luật đất đai còn bất cập về chính sách giao đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất; phương pháp xác định giá đất; mua, bán tài sản gắn liền với đất thuê trả tiền hàng năm; xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai; chính sách tiền thuê đất và chưa có quy định pháp lý đối với một số sản phẩm bất động sản.

Trên cơ sở kết quả kiểm toán, KTNN đã kiến nghị tăng thu 577 tỷ đồng và xử lý tài chính khác 791 tỷ đồng; xử lý, xem xét thu hồi nếu đủ điều kiện theo quy định đối với 3 thửa đất và 7.591.427 m2 đất...

Quản lý, sử dụng đất đô thị còn nhiều tồn tại cần chấn chỉnh

Trong việc thực hiện chính sách, pháp luật về quy hoạch, quản lý, sử dụng đất đai tại đô thị, giai đoạn từ năm 2016 đến 2019, kết quả kiểm toán cho thấy công tác quản lý và sử dụng đất đã có những biến chuyển tích cực, chặt chẽ và hiệu quả hơn, nguồn thu về đất đã chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu thu ngân sách và là một nguồn lực quan trọng cho phát triển, song tại một số địa phương còn nhiều tồn tại, hạn chế. 

Cụ thể, việc phê duyệt quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất chưa sát nhu cầu, tình hình sử dụng đất thực tế nên phải điều chỉnh nhiều lần; quy hoạch "đất ở không hình thành đơn vị ở" không có trong quy định của Luật Đất đai năm 2013; điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết xây dựng không phù hợp quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; điều chỉnh quy hoạch chi tiết không đúng thẩm quyền; quy hoạch giao thông, xây dựng đô thị và quy hoạch chi tiết dự án phát triển nhà ở thiếu đồng bộ…

Việc lựa chọn chủ đầu tư chủ yếu thực hiện theo hình thức chỉ định nhà đầu tư, không đấu thầu dự án hoặc đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định nên không xác định được giá thị trường; giao đất không đúng đối tượng hoặc giao đất khi đã có ý kiến chỉ đạo tạm dừng việc xem xét, quyết định sử dụng tài sản công để thanh toán cho nhà đầu tư dự án; chuyển mục đích sử dụng đất từ đất thương mại dịch vụ sang đất ở đô thị không đảm bảo thủ tục và cơ sở pháp lý; chuyển mục đích sử dụng đất từ thương mại dịch vụ sang đất ở không hình thành đơn vị ở…

Trên cơ sở kết quả kiểm toán, KTNN kiến nghị tăng thu, giảm chi NSNN 5.749,2 tỷ đồng, xử lý khác 6.054,6 tỷ đồng; kiến nghị các đơn vị có liên quan khắc phục, kiểm điểm, chấn chỉnh rút kinh nghiệm đối với các hạn chế, tồn tại đã được KTNN chỉ rõ trong các báo cáo kiểm toán; đồng thời kiến nghị sửa đổi 2 văn bản quy phạm pháp luật./.

Trích nguồn

Dương An