024 3783 2121 | CSKH : 024 3202 6888  |  info@cpavietnam.vn; hotro@cpavietnam.vn
Công tác kế toán khi thực hiện sắp xếp, tinh gọn bộ máy tại các đơn vị kế toán nhà nước

 

Khi các đơn vị kế toán nhà nước thực hiện sắp xếp, tinh gọn bộ máy phải thực hiện các công việc như kiểm kê tài sản, xác định nợ chưa thanh toán, khóa sổ kế toán, lập báo cáo tài chính, bàn giao... đảm bảo tuân thủ quy định của Luật Kế toán.

Hướng dẫn các đơn vị xác định kỳ kế toán năm cuối cùng khi kết thúc hoạt động

Hiện nay việc thực hiện sắp xếp, tinh gọn bộ máy tại các đơn vị kế toán nhà nước (đơn vị) thuộc các bộ, ngành, địa phương trong năm 2025 được thực hiện khẩn trương trên quy mô lớn nên sẽ phát sinh nhiều tình huống cần xử lý số liệu khi kết thúc hoạt động, bàn giao và nhận bàn giao.

Công tác kế toán khi thực hiện sắp xếp, tinh gọn bộ máy tại các đơn vị kế toán nhà nước
Với đơn vị sử dụng ngân sách, phải xem xét xác định kỳ kế toán cuối cùng phù hợp với yêu cầu quyết toán ngân sách nhà nước, thời điểm bàn giao và tình hình thực tế. Ảnh minh họa

Với nguyên tắc đảm bảo tuyệt đối an toàn tiền, tài sản, kinh phí, nguồn lực của các đơn vị trong quá trình bàn giao, Bộ Tài chính đã kịp thời có các văn bản hướng dẫn về công tác kế toán trong quá trình bàn giao, nhận bàn giao và tổ chức bộ máy kế toán, bố trí người làm kế toán khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp để các đơn vị thực hiện thống nhất.

Luật Kế toán 2015 đã quy định về công tác kế toán cần phải thực hiện khi sáp nhập, hợp nhất, chia, tách, chấm dứt hoạt động của đơn vị kế toán. Đây là các hướng dẫn mang tính nguyên tắc chung, áp dụng cho cả các đơn vị kế toán thuộc lĩnh vực kế toán nhà nước và kế toán doanh nghiệp.

Cụ thể, Bộ Tài chính đã ban hành Công văn 1010/BTC-QLKT ngày 23/01/2025 về hướng dẫn công tác kế toán khi thực hiện sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy.

Trong đó hướng dẫn các đơn vị xác định kỳ kế toán năm cuối cùng khi kết thúc hoạt động, trường hợp đơn vị kết thúc hoạt động trong quý I/2025 có thể kéo dài kỳ kế toán 2024, việc kéo dài này không được quá 15 tháng theo quy định của Luật Kế toán. Riêng các đơn vị kế toán là đơn vị sử dụng ngân sách, thì phải xem xét xác định kỳ kế toán cuối cùng phù hợp với yêu cầu quyết toán ngân sách nhà nước, thời điểm bàn giao và tình hình thực tế.

Công văn 1010/BTC-QLKT hướng dẫn các nguyên tắc kế toán cần tuân thủ khi đơn vị kế toán kết thúc hoạt động, xử lý hồ sơ và số liệu kế toán đối với đơn vị kế toán khi kết thúc hoạt động, hướng dẫn về biên bản bàn giao số liệu kế toán và các hồ sơ tài liệu có liên quan cho đơn vị mới.

Ngoài ra, Công văn 1010/BTC-QLKT còn hướng dẫn các công việc kế toán sau khi đã hoàn thành bàn giao, đơn vị kết thúc hoạt động phải tất toán hết số dư các tài khoản kế toán và xác định đã bàn giao toàn bộ tài sản, kinh phí, nguồn lực cho đơn vị mới. Đồng thời hướng dẫn phương pháp hạch toán nhận bàn giao số liệu kế toán, theo đó căn cứ biên bản bàn giao và hồ sơ, tài liệu có liên quan đơn vị nhận số liệu bàn giao phải hạch toán vào số phát sinh trên sổ kế toán của kỳ kế toán năm 2025 theo quy định tại Thông tư 24/2024/TT-BTC về hướng dẫn chế độ kế toán hành chính sự nghiệp.

Căn cứ thực tế phát sinh trong quá trình thực hiện sắp xếp, tinh gọn bộ máy thông qua phản ánh của các đơn vị, nhằm thống nhất khi tổ chức thực hiện theo pháp luật về kế toán, ngân sách nhà nước và các yêu cầu quản lý có liên quan, ngày 9/5/2025, Bộ Tài chính ban hành Công văn 6196/BTC-QLKT về việc bổ sung hướng dẫn bổ sung công văn số 1010/BTC-QLKT.

Tại công văn này, Bộ Tài chính đã hướng dẫn rõ hơn về việc xác định kỳ kế toán cuối cùng của đơn vị kế toán, việc xử lý số liệu trong trường hợp thuộc diện được kéo dài kỳ kế toán 2024, sửa đổi việc hướng dẫn hạch toán kế toán đối với số dư dự toán kinh phí NSNN giao tự chủ năm 2025 được bàn giao khi thực hiện sắp xếp, tinh gọn bộ máy.

Công văn 6196/BTC-QLKT cũng hướng dẫn một số điểm lưu ý về xử lý số liệu sau thời điểm đơn vị kế toán đã kết thúc hoạt động đối với các khoản phải thu, phải trả và một số nghiệp vụ kinh tế, tài chính khác. Đồng thời hướng dẫn lập báo cáo quyết toán kinh phí hoạt động năm 2025 của đơn vị mới sau sắp xếp.

Áp dụng chế độ kế toán hành chính sự nghiệp với cấp xã

Chuẩn bị cho mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đi vào hoạt động từ 1/7, ngày 20/6, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 46/2025/TT-BTC sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ các Thông tư của Bộ trưởng Bộ Tài chính trong lĩnh vực kế toán, kiểm toán để đẩy mạnh phân cấp, phân quyền và sắp xếp tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.

Công tác kế toán khi thực hiện sắp xếp, tinh gọn bộ máy tại các đơn vị kế toán nhà nước
Các đơn vị kế toán thuộc cấp xã thực hiện kế toán theo hướng dẫn tại Thông tư số 24/2024/TT-BTC. Ảnh minh họa

Trong đó bãi bỏ toàn bộ Thông tư 70/2019/TT-BTC về hướng dẫn chế độ kế toán ngân sách và tài chính xã và bổ sung đối tượng áp dụng của Thông tư số 24/2024/TT-BTC về chế độ kế toán hành chính sự nghiệp.

Mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp nên UBND xã, phường, đặc khu (mới) sẽ có các hoạt động tài chính ngân sách đầy đủ và bao gồm cả đơn vị trực thuộc (Đảng ủy xã, Mặt trận Tổ quốc, trường trung học cơ sở, tiểu học, mầm non…), không còn đặc thù như trước đây. Do vậy các đơn vị kế toán thuộc cấp xã cũng thực hiện kế toán theo hướng dẫn tại Thông tư số 24/2024/TT-BTC. Riêng việc kế toán ngân sách cấp xã (mới) sẽ do Kho bạc Nhà nước thực hiện theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước.

Tiếp đó, ngày 27/6, Bộ Tài chính ban hành Công văn 9443/BTC-QLKT về việc hướng dẫn công tác kế toán khi thực hiện sắp xếp theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Nội dung công văn này hướng dẫn bổ sung các công việc kế toán cần thực hiện tại đơn vị kế toán thuộc bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, đơn vị thuộc cấp tỉnh trước đó đã thực hiện sắp xếp tại thời điểm 1/3/2025 nay tiếp tục sắp xếp lại theo địa bàn hành chính mới từ ngày 1/7/2025.

Đồng thời hướng dẫn UBND cấp xã việc đối chiếu các số liệu kế toán liên quan đến khoản thu, chi, tồn quỹ ngân sách cấp xã với Kho bạc Nhà nước nơi giao dịch để tất toán hết số dư; việc xử lý tài chính, chốt số liệu, đối chiếu, khóa sổ kế toán, lập báo cáo tài chính, báo cáo quyết toán của UBND xã, phường, thị trấn theo quy định của Thông tư 70/2019/TT-BTC đảm bảo bàn giao hết số liệu kế toán sang đơn vị mới; đơn vị tiếp nhận tiếp tục kế toán theo hướng dẫn tại Thông tư số 24/2024/TT-BTC.

Về việc bố trí kế toán trưởng, phụ trách kế toán tại đơn vị kế toán cấp xã khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, ngày 28/6, Bộ Tài chính ban hành Công văn số 9522/BTC-QLKT. Theo đó, hướng dẫn các đơn vị thực hiện việc bố trí kế toán trưởng/phụ trách kế toán tại UBND xã, phường, đặc khu và tại các đơn vị kế toán trực thuộc theo các quy định tại Điều 20 Nghị định số 174/2016/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Kế toán, đảm bảo phù hợp với tổ chức bộ máy kế toán của đơn vị./.

Hướng dẫn tổ chức bộ máy kế toán và đăng ký chữ ký kế toán trưởng của đơn vị tại Kho bạc Nhà nước

Theo Công văn số 11744/BTC-QLKT ngày 31/7/2025, Bộ Tài chính hướng dẫn, đối với cơ quan nhà nước, tổ chức, đơn vị sự nghiệp sử dụng ngân sách nhà nước phải tổ chức công tác kế toán theo đơn vị dự toán ngân sách. Việc xác định đơn vị dự toán đối với cấp xã (mới) đã được Bộ Tài chính hướng dẫn tại công văn số 11113/BTC-NSNN ngày 21/7/2025; trên cơ sở hướng dẫn này các đơn vị dự toán cấp xã tổ chức công tác kế toán phù hợp.

Về việc đăng ký chữ ký kế toán trưởng (chữ ký thứ hai) tại Kho bạc Nhà nước, Bộ Tài chính hướng dẫn, trong trường hợp đơn vị kế toán chưa bố trí được người có đủ tiêu chuẩn, điều kiện bổ nhiệm kế toán trưởng/phụ trách kế toán theo quy định của Luật Kế toán để đăng ký chữ ký thứ hai với Kho bạc Nhà nước, thì thủ trưởng đơn vị kế toán được quyết định tạm thời phân công một người trong đơn vị đăng ký chữ ký với kho bạc nơi giao dịch để ký chữ ký thứ hai trên chứng từ, hồ sơ khi giao dịch thanh toán nhằm giải quyết các công việc trong thời gian trước mắt, đảm bảo không vi phạm quy định của pháp luật kế toán về những người không được làm kế toán.

Thủ trưởng đơn vị kế toán chịu trách nhiệm trong việc lựa chọn, phân công người ký chữ ký thứ hai để thực hiện nhiệm vụ được giao, đồng thời có cơ chế giám sát phù hợp để kịp thời ngăn chặn các hành vi tiêu cực, tham nhũng, lãng phí, gây thất thoát kinh phí, tài sản của Nhà nước. Sau đó phải khẩn trương thực hiện thủ tục để bổ nhiệm kế toán trưởng/phụ trách kế toán đủ tiêu chuẩn, điều kiện theo quy định của Luật Kế toán trước ngày 31/12/2025.

15/08/2025
  
TRỤ SỞ CHÍNH
  • Tầng 8, Cao ốc Văn phòng VG Building 
    Số 235 Nguyễn Trãi, P.Khương Đình
    TP. Hà Nội, Việt Nam
  • Phone: 024 3783 2121
  • Fax: 024 3783 2122
CHI NHÁNH TP. HỒ CHÍ MINH
  • Tầng 4, Tòa nhà Hoàng Anh Safomec
    ​7/1 Thành Thái, P. Diên Hồng
    ​TP. Hồ Chí Minh, Việt Nam
  • Phone: 028 3832 9969
  • Fax: 028 3832 9959
CHI NHÁNH MIỀN BẮC
  • Số 97, Phố Trần Quốc Toản
    P. Cửa Nam, TP.Hà Nội, Việt Nam
  • Phone: 024 73061268
  • Fax: 024 7306 1269
VĂN PHÒNG ĐẠI DIỆN
  • Tầng 3, Tòa B Cao ốc Văn phòng VG Building. Số 235 Nguyễn Trãi, P.Khương Đình, TP. Hà Nội, Việt Nam
  • Phone: 024 6666 6368
  • Fax: 024 6666 6368