![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Bộ Tài chính vừa ban hành Thông tư số 05/2025/TT-BTC sửa đổi, bổ sung một số điều của 3 thông tư: Thông tư số 202/2012/TT-BTC, Thông tư số 203/2012/TT-BTC; Thông tư số 157/2014/TT-BTC, nhằm thể chế hóa đầy đủ các chủ trương, định hướng của Đảng, Nhà nước; hoàn thiện thể chế pháp luật trong lĩnh vực kiểm toán độc lập.
Thông tư số 05 sửa đổi, bổ sung các quy định, nội dung về việc lựa chọn hồ sơ kiểm tra chất lượng dịch vụ kiểm toán. Ảnh tư liệu
Hoàn thiện hơn hành lang pháp lý
Thực hiện quy định của Luật số 56/2024/QH15 sửa đổi, bổ sung một số điều của 9 luật trong lĩnh vực tài chính, đồng thời thực hiện nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ giao, Bộ Tài chính đã chủ trì soạn thảo, ban hành Thông tư số 05/2025/TT-BTC sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 202/2012/TT-BTC hướng dẫn về đăng ký, quản lý và công khai danh sách kiểm toán viên hành nghề kiểm toán (Thông tư số 202), Thông tư số 203/2012/TT-BTC hướng dẫn trình tự, thủ tục cấp, quản lý, sử dụng Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ kiểm toán (Thông tư số 203), Thông tư số 157/2014/TT-BTC quy định về kiểm soát chất lượng dịch vụ kiểm toán (Thông tư số 157) theo trình tự, thủ tục rút gọn.
Góp phần cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh Theo Bộ Tài chính, Thông tư số 05 nhằm thể chế hóa đầy đủ các chủ trương, định hướng của Đảng, Nhà nước; hoàn thiện thể chế pháp luật trong lĩnh vực kiểm toán độc lập, qua đó tạo hành lang pháp lý đầy đủ, kịp thời, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới; thúc đẩy tăng trưởng, kiểm soát lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô; kịp thời tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất kinh doanh của người dân, doanh nghiệp; cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. |
Theo ông Vũ Đức Chính – Cục trưởng Cục Quản lý giám sát kế toán, kiểm toán (Bộ Tài chính), thời gian qua, các thông tư hướng dẫn Luật Kiểm toán độc lập và Nghị định số 17/2012/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Kiểm toán độc lập đã đi vào cuộc sống hơn 10 năm kể từ khi được ban hành cho đến nay.
Các thông tư trên đã phát huy vai trò quan trọng trong việc tạo hành lang pháp lý cơ bản và quan trọng cho việc triển khai cơ chế, chính sách, thực hiện công khai minh bạch báo cáo tài chính của các doanh nghiệp, ngăn ngừa lãng phí, tham nhũng, phục vụ tốt hơn cho công tác quản lý và điều hành của Chính phủ cũng như Bộ Tài chính, hoạt động của doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp niêm yết.
Cùng với đó vai trò và năng lực quản lý nhà nước về kiểm toán từng bước được nâng cao; việc kiểm tra, giám sát tuân thủ pháp luật về kiểm toán được thực hiện phù hợp, hiệu quả; giúp các đơn vị xác định giá trị vốn đầu tư đúng đắn, góp phần loại bỏ các chi phí bất hợp lý, góp phần làm lành mạnh hoạt động quản ký đầu tư xây dựng cơ bản; mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế về kiểm toán thúc đẩy tiến trình mở cửa, hội nhập kinh tế của Việt Nam.
Trong thời gian qua, Đảng và Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản thể hiện quan điểm, chủ trương mới liên quan đến lĩnh vực kiểm toán cần được thể chế hóa. Luật số 56 được ban hành đã cụ thể hóa quan điểm chủ trương này. Sau khi Luật sửa đổi, bổ sung được ban hành, Bộ Tài chính đã rà soát và đánh giá các nội dung cần sửa đổi, bổ sung.
Nhiều điểm sửa đổi, bổ sung mới
Cũng theo ông Chính, Thông tư số 05 được xây dựng dựa trên các quan điểm, trong đó, đảm bảo thể chế hóa đầy đủ các chủ trương, định hướng đã được xác định trong các văn kiện, nghị quyết của Đảng về các chính sách tài chính.
Bên cạnh đó, Bộ Tài chính tập trung sửa đổi, bổ sung một số quy định mới đã được quy định tại Luật số 56 để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc của các đơn vị, tăng cường tính minh bạch của các thông tin quản lý và ra quyết định; cũng như bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất giữa các quy định của pháp luật, hướng dẫn cụ thể để triển khai.
Những quy định được sửa đổi, bổ sung đã xác định rõ ràng nội dung, phương án sửa đổi, bổ sung; đồng thời đảm bảo tính độc lập, ổn định, thống nhất, kế thừa được nội dung khi bổ sung toàn diện các văn bản pháp luật; đảm bảo sự phù hợp với các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên và các thỏa thuận, cam kết của Việt Nam; đảm bảo mục tiêu hội nhập quốc tế, phù hợp với xu hướng phát triển.
Theo đại diện Cục Quản lý giám sát kế toán, kiểm toán, Thông tư số 05 đã sửa đổi, bổ sung các quy định tại Thông tư số 202 như: Quy định đầy đủ các trường hợp Giấy chứng nhận đăng ký hành nghề kiểm toán hết hiệu lực hoặc không còn giá trị; các trường hợp kiểm toán viên (KTV) hành nghề bị đình chỉ hành nghề kiểm toán, bị thu hồi giấy chứng nhận đăng ký hành nghề kiểm toán, thời gian đình chỉ hành nghề theo từng cấp độ để đảm bảo tuân thủ quy định tại khoản 1, khoản 2 Điều 3 Luật số 56.
Đơn cử, tại điểm i khoản 1 Điều 8, Thông tư số 05 bổ sung trường hợp Giấy chứng nhận đăng ký hành nghề kiểm toán hết hiệu lực hoặc không còn giá trị khi: “KTV hành nghề bị cấm hành nghề kiểm toán theo bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật; bị truy cứu trách nhiệm hình sự; bị kết án một trong các tội xâm phạm trật tự quản lý kinh tế, tội phạm về chức vụ liên quan đến tài chính, kế toán, kiểm toán mà chưa được xóa án tích; bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính giáo dục tại xã, phường, thị trấn, đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc...”.
Đơn vị soạn thảo Thông tư số 05 đã sửa đổi, bổ sung quy định các trường hợp doanh nghiệp kiểm toán (DNKT) bị đình chỉ và thời gian đình chỉ kinh doanh dịch vụ kiểm toán; bổ sung trách nhiệm thông báo của DNKT đối với trường hợp KTV hành nghề bị cấm hành nghề kiểm toán, bị truy cứu trách nhiệm hình sự, bị kết án…; trách nhiệm mở sổ theo dõi các hợp đồng kiểm toán, báo cáo kiểm toán đã phát hành, đăng ký chữ ký của KTV hành nghề tại công ty…; sửa đổi, bổ sung các trường hợp và thời gian DNKT bị đình chỉ kinh doanh dịch vụ kiểm toán tùy thuộc vào mức độ vi phạm để đảm bảo tuân thủ quy định tại khoản 1 Điều 3 Luật số 56 .
Bên cạnh đó, Thông tư số 05 cũng đã sửa đổi, bổ sung các quy định, nội dung về việc lựa chọn hồ sơ kiểm tra chất lượng dịch vụ kiểm toán trong các trường hợp cần thiết thì các hồ sơ được được kiểm tra còn có thể bao gồm các hồ sơ kiểm toán đã phát hành báo cáo kiểm toán trong thời gian tính từ khi thành lập doanh nghiệp kiểm toán để đảm bảo không bị giới hạn về thời gian lựa chọn các hồ sơ kiểm tra đối với một số trường hợp cần thiết.
Bổ sung trách nhiệm của doanh nghiệp kiểm toán khi kiểm toán viên sai phạm Theo đại diện Cục Quản lý giám sát kế toán, kiểm toán, để đảm bảo bao quát đầy đủ và tuân thủ quy định của Luật Kiểm toán độc lập sửa đổi, Thông tư số 05 đã sửa đổi, bổ sung các DNKT bị đình chỉ và thời gian đình chỉ kinh doanh dịch vụ kiểm toán; bổ sung trách nhiệm thông báo của DNKT đối với trường hợp KTV hành nghề bị cấm hành nghề kiểm toán, bị truy cứu trách nhiệm hình sự, bị kết án… Theo đó, Thông tư này đã bổ sung thông tin về số và ngày cấp Giấy chứng nhận đăng ký hành nghề kiểm toán của người đại diện theo pháp luật và giám đốc (Tổng Giám đốc) của DNKT để đảm bảo đầy đủ thông tin trên Giấy chứng nhận kinh doanh dịch vụ kiểm toán. Thông tư 05 cũng đã sửa đổi, bổ sung các quy định về biện pháp quản lý nhà nước là đình chỉ kinh doanh dịch vụ kiểm toán, thời gian đình chỉ căn cứ vào hành vi và mức độ vi phạm của DNKT, trong đó mức đình chỉ thấp nhất với DNKT là 3 tháng và cao nhất là 6 tháng. Tương tự như với KTV hành nghề, do thời hiệu xử phạt có giới hạn về thời gian và yêu cầu quản lý nhà nước nên dự thảo quy định xử lý bằng các biện pháp quản lý nhà nước. Bên cạnh đó, các DNKT nếu vi phạm các quy định tại điều này còn có thể bị xử phạt vi phạm hành chính (VPHC) theo quy định tại nghị định xử phạt VPHC trong lĩnh vực kiểm toán độc lập. Ngoài ra, Thông tư mới bổ sung trách nhiệm thông báo của DNKT cho Bộ Tài chính khi có KTV hành nghề bị cấm hành nghề kiểm toán theo bản án, quyết định của tòa án đã có hiệu lực pháp luật; truy cứu trách nhiệm hình sự; kết án một trong các tội xâm phạm trật tự quản lý kinh tế, tội phạm về kinh tế, chức vụ liên quan đến tài chính, kế toán, kiểm toán; áp dụng biện pháp xử lý hành chính giáo dục tại xã, phường, thị trấn, đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc… |
Đức Minh