.png)
 |
|
|
|
|
|
|
|
Visit Today: 391
Total Visit: 5518745
Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đang dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc ghi nhận thời gian đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc của chủ hộ kinh doanh đã tham gia trước ngày Luật BHXH số 41/2024/QH15 có hiệu lực thi hành.
Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đề xuất ghi nhận thời gian đóng BHXH bắt buộc của chủ hộ kinh doanh đã tham gia trước ngày 1/7/2025
Theo Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, Điều 34 của Hiến pháp năm 2013 khẳng định: "Công dân có quyền được bảo đảm an sinh xã hội".
Tại Nghị quyết số 28-NQ/TW ngày 23/5/2018 của Hội nghị lần thứ Bảy, Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về cải cách chính sách BHXH, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Nghị quyết số 42-NQ/TW ngày 24/11/2023 của Hội nghị lần thứ Tám, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng chính sách xã hội, đáp ứng yêu cầu sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới đều hướng tới mục tiêu từng bước mở rộng vững chắc diện bao phủ BHXH, hướng tới mục tiêu BHXH toàn dân, trong đó mục tiêu cụ thể giai đoạn đến năm 2025 "Phấn đấu đạt khoảng 45% lực lượng lao động trong độ tuổi BHXH; có khoảng 55% số người sau độ tuổi nghỉ hưu được hưởng lương hưu, BHXH hàng tháng và trợ cấp hưu trí xã hội... Giai đoạn đến năm 2030, phấn đấu đạt khoảng 60% lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia BHXH; khoảng 60% số người sau độ tuổi nghỉ hưu được hưởng lương hưu, BHXH hàng tháng và trợ cấp hưu trí xã hội".
Theo khoản 2 Điều 5 Luật BHXH số 58/2014/QH13 quy định: Mức hưởng BHXH được tính trên cơ sở mức đóng, thời gian đóng BHXH và có chia sẻ giữa những người tham gia BHXH.
Tại Nghị quyết số 142/2024/QH15 ngày 29/6/2024 của Quốc hội về Nghị quyết Kỳ họp thứ 7, Quốc hội Khóa XV đã giao Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội ghi nhận thời gian đóng BHXH bắt buộc của chủ hộ kinh doanh đã tham gia trước ngày Luật BHXH số 41/2024/QH15 có hiệu lực thi hành để làm căn cứ giải quyết chế độ BHXH theo quy định của pháp luật về BHXH và Nghị quyết số 100/2023/QH15 ngày 24/6/2023 của Quốc hội về hoạt động chất vấn tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV.
Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cho biết, theo quy định tại Nghị định số 12/CP ngày 26/01/1995, Nghị định số 01/2003/NĐ-CP ngày 9/1/2003 của Chính phủ, Luật BHXH các năm 2006 và 2014 đều không quy định chủ hộ kinh doanh thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc; từ năm 2008 trở đi, nếu có nhu cầu thì chủ hộ kinh doanh có thể tham gia BHXH tự nguyện.
Như vậy, theo quy định của pháp luật về BHXH thì chủ hộ kinh doanh không thuộc đối tượng tham gia BHXHbắt buộc. Tuy nhiên, trong giai đoạn năm 2003 đến nay, cơ quan BHXH các địa phương đã thực hiện thu BHXH bắt buộc đối với chủ hộ kinh doanh.
Theo thống kê của BHXH Việt Nam, tính đến hết ngày 31/5/2023 có 3.567 chủ hộ kinh doanh tham gia BHXH bắt buộc; số tiền đã đóng vào Quỹ BHXH khoảng 113 tỷ đồng; có 9.648 lượt chủ hộ kinh doanh đã được giải quyết và chi trả các chế độ ốm đau, thai sản, với số tiền là 13,28 tỷ đồng; có 1 người được giải quyết, chi trả chế độ bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, số tiền là 21,55 triệu đồng; có 275 người được giải quyết chế độ hưu trí, tử tuất, số tiền là 32,840 tỷ đồng; có 397 người được giải quyết hưởng BHXH một lần, số tiền là 9,328 tỷ đồng.
Việc cơ quan BHXH đã thực hiện thu BHXH bắt buộc đối với chủ hộ kinh doanh là không đúng quy định của pháp luật, về nguyên tắc thì nếu thu BHXH bắt buộc không đúng quy định của pháp luật thì phải hoàn trả tiền đóng BHXH đã thu không đúng.
Tuy nhiên, việc hoàn trả tiền đóng BHXH trong trường hợp này có một số bất cập, hạn chế do: (i) Những chủ hộ kinh doanh này đã được cơ quan BHXH thu BHXH bắt buộc trong thời gian dài; (ii) Có nhiều người đã được giải quyết hưởng các chế độ BHXH bắt buộc; (iii) Hoàn trả tiền đóng BHXH bắt buộc thì đồng thời cũng sẽ phải thu hồi số tiền đã giải quyết các chế độ BHXH là khá phức tạp, không đảm bảo quyền lợi của các chủ hộ, nhiều người đã đến tuổi nghỉ hưu; (iv) Không phù hợp với chủ trương của Nghị quyết số 28-NQ/TW ngày 23/5/2018, quy định của Luật BHXH số 41/2024/QH15 về mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc đối với chủ hộ kinh doanh. Chính vì vậy, về cơ bản các cơ quan liên quan đều thống nhất với chủ trương giải quyết theo hướng ghi nhận thời gian đã đóng BHXH bắt buộc để tính hưởng BHXH đối với chủ hộ kinh doanh.
Do vậy, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đề xuất xây dựng Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc ghi nhận thời gian đóng BHXH bắt buộc của chủ hộ kinh doanh đã tham gia trước ngày Luật BHXH số 41/2024/QH15 có hiệu lực thi hành.
Tại dự thảo, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đề xuất ghi nhận thời gian đã đóng BHXH bắt buộc trước ngày 1/7/2025 của chủ hộ kinh doanh để làm căn cứ giải quyết chế độ BHXH theo quy định của Luật BHXH.
Chủ hộ kinh doanh đã đủ điều kiện hưởng chế độ BHXH trước ngày nghị quyết này ban hành thì được giải quyết hưởng chế độ BHXH kể từ ngày đủ điều kiện hưởng chế độ BHXH theo quy định.
Chủ hộ kinh doanh đã được cơ quan BHXH hoàn trả số tiền đã đóng BHXH bắt buộc trước đây, nếu có nguyện vọng bảo lưu thời gian đã đóng BHXH trước đó thì nộp lại số tiền đã được hoàn trả vào Quỹ BHXH.
Trường hợp chủ hộ kinh doanh có yêu cầu hoàn trả tiền đã đóng BHXH bắt buộc thì cơ quan BHXH thực hiện hoàn trả, đồng thời thu hồi số tiền mà chủ hộ kinh doanh đã hưởng các chế độ BHXH trước đây (nếu có), không bao gồm tiền lãi.
Hà Linh (tổng hợp)
.png)