Ảnh minh họa
Hiện NHNN đang lấy ý kiến đối với Dự thảo Thông tư Hướng dẫn thực hiện quản lý rủi ro môi trường trong hoạt động cấp tín dụng của TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Theo cơ quan soạn thảo, thông tư được ban hành sẽ tạo ra khuôn khổ pháp lý chung, yêu cầu bắt buộc TCTD thực hiện quản lý rủi ro môi trường trong hoạt động cấp tín dụng.
Ba trụ cột chính cho tăng trưởng kinh tế của Việt Nam đến năm 2035, bao gồm sự thịnh vượng về kinh tế đi đôi với bền vững về môi trường; công bằng và hòa nhập xã hội; nhà nước có năng lực và trách nhiệm giải trình (theo Báo cáo Việt Nam 2035 do Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì xây dựng, với sự trợ giúp của Ngân hàng Thế giới). Mục tiêu tăng trưởng xanh và phát triển bền vững cũng được khẳng định trong nhiều chính sách của Chính phủ Việt Nam những năm qua.
Được xem là huyết mạch của nền kinh tế, hệ thống ngân hàng đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc đóng góp cho sự phát triển bền vững nền kinh tế, đặc biệt thông qua hoạt động cấp tín dụng. Vì thế, quản lý rủi ro môi trường là yêu cầu đặt để hướng dòng vốn tín dụng tới các dự án thân thiện hơn với môi trường, nỗ lực vì mục tiêu tăng trưởng xanh.
Hiện NHNN đang lấy ý kiến đối với Dự thảo Thông tư Hướng dẫn thực hiện quản lý rủi ro môi trường trong hoạt động cấp tín dụng của TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Theo cơ quan soạn thảo, thông tư được ban hành sẽ tạo ra khuôn khổ pháp lý chung, yêu cầu bắt buộc TCTD thực hiện quản lý rủi ro môi trường trong hoạt động cấp tín dụng.
Dự thảo Thông tư nêu rõ việc quản lý rủi ro môi trường trong hoạt động cấp tín dụng gồm bốn nguyên tắc: TCTD xây dựng quy trình độc lập hoặc lồng ghép trong quy trình cấp tín dụng hiện hành nhưng đảm bảo phân định trách nhiệm với khâu quyết định cho vay theo quy định của pháp luật về cho vay; TCTD quản lý rủi ro môi trường theo quy trình nội bộ của TCTD; Kết quả đánh giá rủi ro môi trường của khoản cấp tín dụng, là căn cứ để TCTD xếp hạng tín dụng khách hàng, xác định lãi suất, chi phí cấp tín dụng và các điều kiện cấp tín dụng phù hợp; TCTD thực hiện phân loại, trích lập dự phòng rủi ro và xử lý rủi ro đối với khoản cấp tín dụng được quản lý rủi ro môi trường theo quy định hiện hành của NHNN. Dự thảo cũng có nội dung về việc TCTD xây dựng và công bố chính sách về môi trường của tổ chức mình, trong đó bao gồm cam kết quản lý rủi ro về môi trường trong hoạt động cấp tín dụng. Chính sách về môi trường của TCTD phải được phê duyệt bởi Hội đồng quản trị, Hội đồng thành viên hoặc Ban điều hành của TCTD…
Chia sẻ về nội dung này, một chuyên gia tài chính nhìn nhận, các ngân hàng đều nhận thức được việc cần thành lập một bộ phận chuyên trách để tập trung quản lý đánh giá rủi ro môi trường và xã hội. Theo chuyên gia, việc ban hành Thông tư sẽ giúp cho các ngân hàng không phải loay hoay trong việc bóc tách và phân định các yếu tố rủi ro môi trường tới hoạt động cấp tín dụng của ngân hàng. Bởi thực tế, ngay bản thân các nhân viên ngân hàng, kể cả những người chưa được đào tạo về thẩm định các rủi ro môi trường xã hội, song qua kinh nghiệm làm việc thì cũng phần nào hình dung được ảnh hưởng ít nhiều của những dự án vay vốn liên quan tới môi trường. Nay việc có căn cứ để đánh giá, phân loại cụ thể sẽ là yếu tố quan trọng quyết định hiệu quả của đồng vốn vay, hạn chế thấp nhất tác hại gây ra cho môi trường.
TS. Nguyễn Trí Hiếu – Chuyên gia ngân hàng cũng nhìn nhận, việc đề cao quản lý rủi ro môi trường khi thẩm định cấp tín dụng cũng sẽ khiến cho người dân dần dần có nhận thức đúng và đầy đủ hơn về biến đổi khí hậu, các yếu tố tác động trong việc bảo vệ môi trường để hướng tới tư duy tiêu dùng “xanh”. Từng cá nhân trong xã hội có ý thức thì mỗi doanh nghiệp đầu tư các dự án cũng sẽ phần nào thay đổi mục tiêu, hành động đối với phát triển bền vững.
Một tín hiệu đáng mừng là gần đây, các TCTD tại Việt Nam ngày càng nhận được nhiều khoản tín dụng từ các tổ chức tài chính quốc tế cho các dự án tín dụng xanh. Mới đây nhất, tổ chức tài chính phát triển Proparco (Pháp) đã cấp khoản vay 50 triệu USD cho HDBank phục vụ cho các dự án xanh. Tổng Giám đốc HDBank ông Phạm Quốc Thanh cho biết, tính đến cuối tháng 08/2021, ngân hàng đã ghi nhận dư nợ cho vay gần 13.500 tỷ đồng tài trợ cho các dự án xanh. Dòng vốn từ Proparco giải ngân cho các dự án xanh hứa hẹn sẽ tạo ra hơn 1.350 việc làm, đảm bảo thu nhập cho người lao động tại các địa phương liên quan.
Trước đó, trong tháng 7/2021, Tổ chức Tài chính quốc tế (IFC) cũng đã cung cấp khoản vay dài hạn 100 triệu USD cho OCB mở rộng cho vay đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa, đặc biệt thúc đẩy tài trợ các dự án thân thiện với khí hậu tại Việt Nam. OCB cũng là ngân hàng đã triển khai tích hợp đánh giá quản lý rủi ro môi trường xã hội trong quy trình cấp tín dụng.
Thêm nữa, việc chuyển đổi số của các ngân hàng Việt Nam đang có những bước tiến mạnh mẽ. Đề án phát triển Ngân hàng xanh của NHNN cũng nêu rõ, sự đóng góp của ngân hàng đối với tăng trưởng xanh, kinh tế xanh bên cạnh việc tham gia vào quá trình đánh giá và quản lý rủi ro các dự án đầu tư (gồm những rủi ro môi trường), thì bản thân hoạt động của các ngân hàng cũng tác động trực tiếp tới môi trường, thông qua việc ứng dụng công nghệ để phi chứng từ hóa các phương tiện thanh toán, áp dụng ngân hàng điện tử...
Trích nguồn
Minh Khuê